اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر و کارآیی آنها بر عملکرد بذر چغندر بذری

این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر روی عملکرد بذر و انواع کارآیی مصرف عناصرغذایی در بذر پلی ژرم 7233 چغندرقند طی سه سال(80-1378) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (آلاروق) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو عامل نیتروژن شامل چهار مقدار صفر(شاهد)، 100، 200 و 300کیلوگرم نیتروژن خالص درهکتار از منبع اوره و فسفر شامل سه سطح صفر(شاهد)، 100 و 200 کیلوگرم فسفر درهکتار از منبع سوپرفسفات تریپل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. هر کرت آزمایشی از هشت ردیف کاشت با فواصل 65سانتی متر به طول 10 متر تشکیل شد. سه گروه کارآیی عناصرغذایی شامل کارآیی زراعی، کارآیی فیزیولوژیک و کارآیی بازیافت ظاهری برآورد و درنهایت کارآیی مصرف نیتروژن و فسفر محاسبه شد. نتایج آزمایش نشان دادکه مصرف نیتروژن و فسفر تأثیر معنی داری روی عملکردخام و عملکرد بذر قابل فروش نداشت. این درحالی بود که نیتروژن در سطح احتمال یک درصد تأثیر معنی داری روی عملکرد بذراستاندارد قادربه جوانه زنی گذاشت، به نحوی که سطوح شاهد تا 200 کیلوگرم نیتروژن درهکتار، عملکرد بذر استاندارد قادربه جوانه زنی مشابهی ازلحاظ آماری داشته و افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 300 کیلوگرم درهکتار، با کاهش معنی دار عملکردبذر همراه شد. درمقایسه با نیتروژن، مصرف فسفر نیز گرچه از کارآیی فیزیولوژیک بالاتر (به طور متوسط 269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) برخوردار بود اما به واسطة پایین بودن کارآیی بازیافت ظاهری (9/12 درصد) درمجموع، مصرف هر کیلوگرم فسفر به طور متوسط حدود 365/0، 590/0 و 460/0کیلوگرم به ترتیب بر عملکردخام، بذر قابل فروش و بذر استاندارد قادربه جوانه زنی افزود. کارآیی فیزیولوژیک فسفر (269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) درمقایسه با نیتروژن (225/0کیلوگرم بر کیلوگرم) بیشتر بود. این درحالی بود که کارآیی بازیافت ظاهری نیتروژن (به طور متوسط 3/77درصد) حدود شش برابر فسفر(9/12) بود.